از تعمیرگاه مرکزی سال ۶۹ تا تحلیل وضعیت امروز بازار؛ چه بر سر صنعت دوربین آمده است؟
صنعت دوربین در ایران یکی از پیچیدهترین، پرریسکترین و خاکستریترین بازارهای تجهیزات دیجیتال محسوب میشود. عمران قاسمی، مدیرعامل ایدهآل دوربین (نمایندگی مرکزی دوربین سونی) و از باسابقهترین تعمیرکاران تخصصی کشور، در این گفتوگو زوایای مهمی از بازار، وضعیت برندها، تخلفات گسترده و نکات ضروری خرید دوربین را تشریح کرده است. این مقاله بازنویسی تکمیلشده و تحلیلی این گفتوگو و حاصل بیش از سه دهه تجربه عملی در حوزه تعمیرات و خدمات تخصصی است.
آغاز مسیر؛ از سال ۱۳۶۸ تا تاسیس «تعمیرگاه مرکزی دوربین»
مسیر تخصصی قاسمی از سال ۱۳۶۸ و همکاری با شرکت مینولتا آغاز شد؛ زمانی که آموزشها زیر نظر اساتید باتجربهای مانند حسین رضایی شکل گرفت. یک سال بعد، یعنی در ۱۳۶۹ فعالیت مستقل او با عنوان تعمیرگاه مرکزی دوربین شروع شد.
در دهه ۷۰، بازار دوربین تهران شکل و شمایل دیگری داشت؛
جایی که در پاساژ آلومینیوم، افراد مشتریها را به جای طبقه نهم، به طبقه یازدهم هدایت میکردند تا تداخل کسبوکار ایجاد نشود. این روایت نشاندهندهی حجم تقاضا و اهمیت خدمات تخصصی در آن دوران است.
بحران نمایندگی؛ چرا هیچ برند رسمی در ایران حضور ندارد؟
یکی از مهمترین واقعیتهایی که کمتر درباره آن صحبت میشود:
امروز هیچ نماینده رسمی فروش دوربین—حتی سادهترین مدلها—در ایران وجود ندارد.
علتها:
- ۵۱٪ برندهای بازار آمریکایی هستند و به دلیل شرایط تحریم، ارتباط رسمی با ایران ندارند.
- ورود کالا که در گذشته ۳ روزه از توکیو انجام میشد، اکنون سه ماه زمان میبرد.
- مسیر اصلی تأمین دوربین در ایران: قاچاق سازمانیافته.
نتیجه این وضعیت بسیار عجیب است:
قیمت بعضی دوربینهای نو در ایران حتی کمتر از قیمت کف دبی است!
این موضوع فقط یک معنا دارد:
بازار بهشدت آشفته، غیر شفاف و بدون نظارت است.
سونی، کانن، نیکون؛ جنگ میرورلسها و واقعیت تعمیرات
بازار دوربین در یک دهه اخیر با ورود جدی میرورلسها دگرگون شد.
اما آیا این تغییر به نفع کاربران بوده است؟
از نگاه یک تعمیرکار با تجربه، پاسخ هم مثبت است و هم منفی.
سونی؛ برند محبوب عکاسان و دردسرساز تعمیرکاران
سونی با معرفی سری Alpha، بازار جهانی را تکان داد:
مزایا:
- نویز بسیار پایین در عکسهای شب
- سبک بودن بدنهها
- سرعت بالای ذخیره عکسها
- رنگهای اغراقشده و شاداب که کاربران ایرانی آن را میپسندند
اما از نظر ساختار فنی:
معایب جدی:
- بدنههای سونی از نظر استراکچر بسیار حساساند
- یک ضربه یا فشار کوچک میتواند به مشکلات بزرگ منجر شود
- برای تعمیرکاران، سونی پرچالشترین برند بازار است
- در مقایسه، همین آسیب در کانن «تقریباً یکدهم» تأثیر دارد
کانن؛ غول قدیمی با چالشهای جدید
کانن سالها سلطان DSLR بود؛ اما
- در ورود به میرورلسها تاخیر کرد
- سری Canon R نتوانست مانند سری Alpha بازار را تصاحب کند
- با این حال کانن هنوز از نظر ساختار و دوام، برند مطمئنتری است
نیکون؛ وفاداران خاص و بازار محدودتر
بازار نیکون همیشه باثباتتر اما کوچکتر بوده.
نیکون نیز در بخش میرورلسها با سری Z بازگشت خوبی داشت، اما گستره لنزها و اکسسوریها هنوز به سونی نمیرسد.
فجایع بازار خاکستری؛ Grey Market چگونه دوربینها را نابود کرد؟
بازار دوربین ایران سالهاست با تخلفات عجیب و گسترده مواجه است:
۱) جعل و مونتاژ در هنگکنگ
بیشتر تقلبهای جدی از هنگکنگ میآید؛ جایی که دوربینها مونتاژ، بازسازی یا ریپک میشوند.
۲) ۳۰٪ بازار DSLR آلوده است
طبق گفته قاسمی، حدود ۳۰ درصد بازار DSLR ایران درگیر کالاهای دستکاریشده یا جعلی است.
۳) کاهش شاتر دوربینهای دستدوم
یکی از شایعترین تخلفات:
- دوربین آکبند با ۱۰۰۰ شات وارد میشود
- با نرمافزارهای خاص، شاتر را به صفر برمیگردانند
- با قیمت نو فروخته میشود
۴) واردات کارتن و بستهبندی از چین
کارتنهای سونی، کانن، نیکون و حتی پلاستیکهای بستهبندی بهصورت جداگانه وارد کشور میشود تا دوربینهای رنگشده یا تعمیری در آنها جاگذاری شوند.
۵) دوربین دزدی در گردش
روزانه بین ۳ تا ۴ دوربین سرقتی فقط در شبکه همکاران دیده میشود که بین فروشندگان جابهجا میگردد.
اهمیت چکاپ تخصصی؛ چرا باید پس از خرید دوربین به ایدهآل مراجعه کنید؟
با توجه به قیمتهای امروز—که یک دوربین میانرده برابر حقوق چند ماه یک کارمند است—خطر خرید کالای تقلبی بسیار زیاد است.
به همین دلیل ایدهآل دوربین، چکاپ کامل پس از خرید را بهصورت رایگان انجام میدهد.
خدماتی که ارائه میشود:
- تشخیص پیکسل سوخته
- بررسی اولین زمان شات دوربین
- تشخیص کم شدن شاتر
- بررسی مقصد و سری ساخت
- تأیید صحت و اصالت کالا
- ارائه گزارش نرمافزاری دقیق برای سونی، کانن و نیکون
این خدمات بسیاری از خریدهای اشتباه را از همان ابتدا نجات داده است.
عوامل مخرب بازار و اشتباهات رایج کاربران
۱) توصیه اشتباه به هنرجویان
بعضی مدرسین به دانشآموزان توصیه میکنند دوربینهایی مثل Canon 90D (نودی) بخرند.
در حالی که 90D اساساً برای فیلمبرداری طراحی شده و برای آموزش مفاهیم پایهای مثل:
- نورسنجی
- سرعت شاتر
- مودهای P و A
مناسب نیست و باعث ایجاد پایه غلط در یادگیری میشود.
۲) ضربه نهایی: موبایل
اساساً ضربه اصلی به:
- فروشگاههای تخصصی
- آتلیهها
- خدمات چاپ
از زمانی آغاز شد که گوشیهای موبایل، قابلیتهای عکاسی را بسیار پیشرفته کردند.
با این حال، همچنان دوربین جایگزینناپذیر است. اما برای کاربرانی که نیاز واقعی دارند.
جمعبندی
بازار دوربین در ایران بازاری است:
- بدون نماینده رسمی
- پر از کالاهای خاکستری
- مملو از ریسک برای خریداران
- و به شدت وابسته به مشاوره و خدمات تخصصی
در چنین فضایی، نقش مراکز معتبر مانند ایدهآل دوربین نه تنها فروش، بلکه حفاظت از سرمایه مشتری است.
آگاهی، بررسی تخصصی و خرید از مراکز معتبر، تنها راه مقابله با آشفتهبازار فعلی است.
